آرامگاه بوذرجمهر قايني : بناي تاريخي آرامگاه بوذرجمهر قايني در فاصله 3 كيلومتري جنوب شهر قاين در دامنه و شيب شمال شرقي كوه ابوذر قرار گرفته است. اين بنا در حقيقت مجموعه اي است شامل بناي آرامگاه كه حالت مركزيت و محوريت دارد و فضاهاي معماري خدماتي و اقامتي.
آرامگاه ابوالمفاخر: بناي آرامگاه ابوالمفاخر در حاشيه شهر قاين واقع شده است. بناي آرامگاه با حدود 71 مترمربع مساحت، داراي پلاني هشت ضلعي است كه ورودي آن بصورت پيش آمدگي با طاق جناغي در جبهه جنوب غرب آن قرار گرفته است.
مدرسه علميه آيت الله آيتى –بيرجند : اين مدرسه كه در شهرستان بيرجند و در خيابان مطهرى قرار دارد بين سالهاى 1300 تا1310 ه.ش ساخته شده و از جمله آثارى است كه متعلق به اوايل دوره پهلوى است. در جبهههاى شمالى، غربى و شرقى صحن اصلى بنا هيچ گونه ساخت و سازى مشاهده نمىشود و ايوان و اتاقهاى بنا در جبهه جنوبى آن احداث شدهاند. ايوان اين بنا داراى دو ستون چهارضلعى در وسط و دو نيم ستون در ديوارهاى طرفين است.
باغ و عمارت بهلگرد : مجموعه باغ و عمارت بهلگرد، مجموعه بناهاي تاريخي است كه در فاصله 20 كيلومتري شرق بيرجند و در سمت جنوبي جاده بيرجند – زاهدان قرار دارد. باغ و عمارت مزبور مربوط به خاندان علم و مورد استفاده شوكت‌الملك بوده است. ورودي باغ داراي سردر ساده است. اين بنا در دو طبقه ساخته شده است طبقه زيرين داراي اطاقها و دالانهاي ارتباطي و طبقه فوقاني داراي اطاق شاهنشين و ايوان ستوندار با ستئنهاي مدور و پوشش اين طبقه به صورت تخت و با سرم است.
مدرسه ابن حسام خوسفى-خوسف : مدرسه ابن حسام خوسفى در بافت تاريخى شهر خوسف قرار دارد و بانى آن مرحوم ملاعلى خوسفى است. اين بنا داراى حياط مركزى و آجرچينىهاى زيبا و قاب بندىهاى آجرى در نماى داخلى و بيرونى است.
باغ اميرآباد پايين-بيرجند : اين روستا در شش كيلومترى غرب بيرجند قرار دارد و مالك آن امير معصوم خان خزيمه (حسام الدوله) بود و به همين جهت به آن «كلاته خان» هم مىگفتند و در برابر اميرآباد بالا (شيبانى) اميرآباد پايين ناميده مىشد. حسام الدوله در اين روستا باغ بزرگ و آبادى داشت كه دو عمارت معتبر در آن بود. ارگ دو طبقهاى در وسط باغ احداث كرد.
باغ معصوميه-بيرجند : اين باغ در روستايى به همين نام در نزديكى بيرجند قرار دارد. اين روستا توسط «امير معصوم خان خزيمه» (حسام الدوله) احداث شد و به معصوميه معروف شد.حسام الدوله در اين روستا باغ بسيار بزرگى احداث كرد و در آن درختهاى فراوان كاج و ميوه كاشت و بناى مفصل و ارگ گونهاى نيز در آن ساخت.
باغ و عمارت رحيم آباد-بيرجند : باغ و عمارت رحيم آباد به دليل خصوصيات ويژه معمارى و تزئينى در باغهاى ايرانى جايگاه ويژهاى دارد. اين مجموعه از باغ، استخر، عمارت اصلى، انبارهاى متعدد، حوضخانه، اتاقهاى خدمه و نگهبانان، اصطبل، حصار و برجهاى نگهبانى شكل گرفته است. طبقه اول عمارت شامل دو تالار وسيع و اتاقهاى منفرد است. اصلىترين بخش اين عمارت را تالار آيينه آن تشكيل مىدهد.
حسينيه حاجيه آمنه-بيرجند : اين حسينيه كه در ابتدا به صورت مسكونى بود، به حاجيه آمنه از وابستگان خاندان علم تعلق داشت،كه در سال 1287 هجرى قمرى وقف شده است، تا در ايام محرم جهت سوگوارى و تعزيه خوانى مورد استفاده قرار گيرد.
مسجدازبك : بناهاي بافت و محيط پيرامون خودنمايي مي‌كند.. اين بنا از لحاظ سبك وفرم معماري شباهت كامل به بناهايي مانند مسجد عاشورا در داخل شهر و مسجد جامع درخش دارد. هرچند مدركي در خصوس زمان ساخت اين بنا وجود ندارد اما بر اساس نقشه بنا و فرم معماري آن مي‌توان آنرا به دوره تيموري منتسب كرد.
مسجد هندوالان-بيرجند : اين مسجد از بناهاي تاريخي قرن نهم ه . ق است كه در ماه رجب سال855 ه . ق به دست معماري به نام «شمس الدين محمد تبريزي» ساخته شده است.