سيراف در جنوب شهر بندر بوشهر در جوار بندر كوچك طاهري قرار دارد. اين شهر باستاني بزرگ شامل بنادر سه گانه كنوني يعني بندر طاهري، كنگان و دير بود. روزگاري همه ناخدايان، جاشويان و بازرگانان هم آهنگ با غوغا و كوبش امواج بر ديوار ساحلي، اين بندر را به عنوان يكي از پرجوش و خروش ترين بنادر جهان مشهور كرده بود. امروزه خاموش و آرامشي پايان ناپذير، ويرانه هاي آن را در آغوش گرفته است. قدمت سيراف با توجه به مدارك تاريخي و كشفيات باستان شناسي به دوره ساسانيان مي رسد. نام اوليه اين بندر را «اردشير آب» بود كه درگذر تاريخ به سيراف تبديل شده است. ظاهراً اردشير بابكان در جريان احداث اين بندر به علت اهميت آب در موقعيت سخت جغرافيايي آن، يك شبكه گسترده آبرساني نيز ايجاد كرده بود. ‏اين بندر از بنادر مهم خليج فارس در عهد ساسانيان بود و در منتهي اليه شاهراه بازرگاني مهم ساسانيان كه از شهر گور (فيروزآباد كنوني) مي گذشت، قرار داشته است. جاده مفروش سنگي و پهن گور به سيراف، راهنماي كاروانهاي بزرگ تجاري بوده كه آنان را به ساحل دريا هدايت مي كرده است. ‏ترقي و شكوه و جلال سيراف در قرون اوليه اسلامي به وقوع پيوست. همزمان با قدرت يافتن آل بويه و تبديل شيراز به مركز نظامي وسياسي، بندر سيراف به علت نزديكي آن، به شيراز به يك بندر بازرگاني مطمئن بدل شد و حتي بندري نظامي نيز به شمار مي رفت. سيراف در روزگار ديلميان به سبب قدرت سياسي و اقتصادي و نظامي آنان بندر بزرگ خليج فارس بود وشايد تنها بندر ايراني صادرات و واردات اصلي در خليج فارس محسوب مي شد. دريانوردي و بازرگاني مشغله اصلي مردمان اين خطه بود. ناخدايان و دريانوردان سيراف شهره آفاق بودند. اين بندر در قرن سوم هجري واسطه عمده تجارت بين كشورهايي مانند هندوستان، چين ، جزاير هند شرقي ، زنگبار و بصره بود. بازرگاني در خليج فارس در سده سوم و چهارم هجري به بالاترين درجه پيشرفت خود رسيده بود، همه ساله كشتي هاي بزرگ چيني از بندر سيراف حركت مي كردند و در بازگشت كالاهايي مانند سنگ هاي قيمتي ، عاج ، چوب صندل، چوب آبنوس، كاغذ، عنبره ، انوع عطريات هندي و ادويه مي آوردند. از بندر سيراف كشتي هاي كوچك تر اين كالاها را به بنادر ديگر خليج فارس مي بردند. همچنين سيراف مهم ترين مركز تجارت مرواريد بود. بنا به نوشته تاريخ نويسان ، در قرون اوليه اسلامي سيراف يكي از پرجمعيت ترين و آبادترين شهرهاي اردشير خوره (يكي از پنج بخش فارس) محسوب مي گرديد. ‏در حال حاضر آثار باستاني سيراف در جلگه باريكي به طول 4 كيلومتر و به عرض 700 ‏متر مشاهده مي شود. كاوش هاي باستان شناسي سيراف از سال1345 ‏توسط يك هيئت مشترك باستان شناسي ايران _انگليس شروع گرديد و تا سال 1352 ‏هفت فصل كاوش دو اين محوطه باستاني صورت گرفت. در خلال اين كاوش هاي باستان شناسي آثاري به شرح زير پديدار شد: ‏- قسمتي از يك دژ دفاعي تقريباً مربع شكل اواخر دوره ساساني، خندق كم عمقي در شمال قلعه و يك ورودي باشكوه با برج هاي نيم دايره در قسمت جنوبي. احتمال مي رود اين دژ توسط شاهپور دوم به عنوان يك پايگاه دفاعي ساخته شده باشد. ‏- مسجد جامع سيراف مربوط به اواخر قرن دوم هجري قمري و چندين مسجد كوچك مربوط به قرون سوم و چهارم هجري قمري. ‏- قسمتي از محله اعيان نشين با خانه ها و خيابان ها وكوچه هاي منظم از سده سوم و چهارم هجري قمري . ‏- كوره هاي سفالگري و شيشه گري قرن چهارم هجري قمري . ‏- ساختماني مشابه كاروانسرا يا زرادخانه يا انبار گمرك از قرن چهارم هجري قمري . اين ساختمان بر تپه اي مشرف به دريا بنا شده است و احتمال دارد مركز اداري و حكومتي سيراف بوده باشد. ‏- تعدادي آرامگاه هاي گروهي در ارتفاعات شمال سيراف. - يك مجموعه ساختماني كاخ مانند و چند بناي ديگر.

اين عمارت به صورت مجموعه ساختماني به حدود يك قرن قبل تعلق دارد و در پنج كيلومتري شهر بوشهر دركنار ميدان بهمئي قرارگرفته است. مساحت زيريناي آن 400 متر مربع است و از قسمت هاي مختلف كه با ‏يكديگر ارتباط دارند تشكيل شده است. اين بنا توسط معماران فرانسوي ‏ساخته شده است. نوع و سبك معماري از سبك ساختمان سازي دو قرن اخير سواحل خليج فارس كه به «بنگله» معروف است تأثير گرفته است و به اواخر دوران زند و اوايل دوران قاجار مربوط است. به مقتضاي احتياج در ‏دوران قاجار و در زمان اقامت انگليس ها در سال ها جنگ بين الملل اول و ‏بعد از آن و همچنين اوايل حكومت خاندان پهلوي تغييراتي در آن داده شد و تعميراتي صورت گرفت. ‏عمارت داراي يك قسمت استحفاظي، بارو و شاه نشين و قسمتي به صورت چند ايوان و اتاق هاي مسكوني است و در حال حاضر نيازمند تعميرات اساسي است. ‏علاوه بر بناهاي ياد شده، خانه ها و عمارت هاي ديگري نيز در سطح استان وجود دارد كه از نظر پيشينه تاريخي و ويژگي هاي معماري در خور توجه اند و از ديدني هاي استان به شمار مي روند.

قبر ژنرال در خيابان امام خميني بوشهر قرار گرفته است. اين قبر به شكل ابليسك در داخل فضاي گلخانه اي شهرداري ساخته شده است. منشأ اين تيپ قبرها مصري است. قاعده ابليسك كه در وسط باغچه قرار گرفته مربع است كه وسط چهار ضلع آن از ميانه به طرف داخل فرو رفتگي دارد و ارتفاع آن از سطح زمين حدود 126‏سانتي متر است. در ضلع جنوبي ابليسك چسبيده به قاعده آن كتيبه اي با خط بابري و ستاره داوود مشاهده مي شود. قبر ژنرال نيز يكي از آثار شكست و نابودي اجانب تجاوزگر است.

اين دو جزيره خالي از سكنه در حدود ناحيه بردخون در سواحل جنوبي استان بوشهر و در فاصله كمي نسبت به يكديگر قرار گرفته اند. جزيره نخيلو در حال حاضر بيش هر چيز محل زيست لاك پشتان خليج فارس است و از اين نظر اهميت زيست محيطي قابل توجهي دارد.

ريشهر در8 كيلومتري جنوب شهر بوشهر واقع شده است. قدمت آثار كشف شده آن به هزاره سوم تا هزاره اول بيش از ميلاد مي رسد. آمار مكشوف در سال هاي 1872 تا 1877 ميلادي و نتايج اكتشافات باستان شناسي فرانسوي به سرپرستي پزار در سال 1914 ميلادي كه شامل كتيبه هاي ميخي عهد «شوتروك ناخنوته » و آثار بناها و اشياء، مفرغي و سفال هاي نقش دار است، نشان ميدهد كه ريشهر از هزاره دوم پيش از ميلاد يكي از شهرهاي مهم امپراطوري عيلام بوده است. از آجر نوشته هاي عيلامي معلوم مي گردد كه اين شهر در آن عصر به نام «ليان» خوانده مي شده است. ظاهراً ليان به سبب موقعيت خاص جغرافيايي، يكي از حلقه هاي ارتباطي تمدنهاي شرق و غرب دنياي قديم بوده است، چرا كه مرزهاي جنوبي فلات ايران به سبب همجواري با دريا و ساير شرايط جغرافيايي به ساكنان فلات هند اجازه ‏مي داد كه از آب هاي ساحلي، براي برقراري انوع ارتباط تجاري با تمدنهاي فلات ايران و دشت بين النهرين استفاده كنند. نام ريشهر خلاصه شده «ريوارد اردشير» است. اردشيربابكان شهرهاي متعددي در زمان حكومت خود برپا نمود كه در واقع ريوارد اردشير يكي از آنها است كه مي توان گفت تجديد بناي همان شهر «ليان» بوده ‏است. اين شهر در دوران حكومت ساسايان يكي از مهم ترين مراكز علمي و ادبي محسوب مي شد. در آنجا جماعتي از دانشمدان و نويسندگان جاي داشتند كه با استفاده از خطوطي موسوم به گشتك، كتاب هايي در زمينه علوم طب، نجوم، فلسفه ، متون و روايات مذهبي و ساير رشته هاي علم و ادب را ثبت و تدوين مي نمودند كه نام آنها راگشتك دفتران مي گفتند. ريشهر بعد از اسلام تا سده هايي چند رونق داشت. مطابق اسناد و مدارك پرتغالي ها در قرون 16 و 17‏ميلادي، بر روي نقشه هاي آن ها ريشهر يكي از مراكز تجاري بزرگ به حساب مي آمده است. گفته مي شود كه اين شهر در قرن شانزدهم در حدود دو هزار خانه مسكوني داشت. دو منطقه باستاني «تلي پي تلي» و«شاه نشين» نيز در همان حوالي ريشهر شناسايي شده است. منطقه و شهر باستاني ريشهر در تاريخ 24‏شهريور ماه 1310 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.

اين چشمه در مسير جاده بوشهر به بندرعباس در5 كيلومتري جنوب غربي اهرم از شكاف سنگ هاي آهك مارني از زمين خارج مي شود. آب اين چشمه در رديف آب هاي سولفات كلسيم همراه ‏با منيزيم زياد و كلرور سديم ولرم است