دسته
آرشیو
آمار وبلاگ
تعداد بازدید : 566898
تعداد نوشته ها : 612
تعداد نظرات : 10

Rss
طراح قالب
وحيد اسدي

كبودي :

اين بازي، همان بازي كبدي است كه در كشورهاي پاكستان و شبه قاره هند و استان سيستان و بلوچستان ايران، طرفداران متعدد و قدمت طولاني دارد و در سال هاي اخير نيز تيم ملي ايران در اين رشته شكل گرفته و در مسابقات بين المللي شركت مي كند. در پيشبر به اين بازي كبودي مي گويند.
شرح بازي به اين صورت است كه افراد در دو دسته تا 5 نفري در دو سوي زمين واليبال قرار مي گيرند و به نوبت از هر يك از گروه ها فردي به زمين ديگري وارد شده و واژه كبودي را به صورت كشيده و بدون قطع نفس ادا مي كند و به افراد دسته مقابل حمله مي كند. در اين صورت چنانچه دست اين فرد در حال كبودي گفتن به يكي از افراد حريف برخورد كند، آن فرد از جريان بازي بايد خارج شود و اين فرد مهاجم بايد سريع تر خود را به زمين خودي برساند. البته در بازي معمولا فرد سه بار مجاز است تا واژه كبودي را تكرار نمايد. اگر افراد دسته مقابل بتوانند اين فرد را قبل از بازگشت به زمين خودي، مهار نموده و نگذارند تا به زمين خودي با گفتن سه بار نفس مجاز برگردد، بنابراين فرد وارد شده به زمين اصطلاحا مي سوزد و از جريان بازي بايد خارج گردد. اين مراحل ادامه مي يابد تا يكي از دو دسته، يارانش را از دست بدهد و تيم مقابل به عنوان برنده معرفي مي شود.

شم يك شم :

بازي شم يك شم،  در حقيقت، همان بازي شنبه، يكشنبه است كه به اختصار به تلفظ شم يك شم  تبديل شده است. در اين بازي كه باز هم از جمله بازي هاي با توپ است افراد به نوبت مقابل يك ديوار مي ايستند و با دست توپ را به بالاترين نقطه ديوار پرتاب مي كنند و پس از برگشت توپ (در بازي هاي سطح پائين توپ گرفته مي شود و در سطوح بالاتر بدون گرفتن توپ، توپ مجددا به بالا پرتاب مي شود) فرد با صداي بلند مي گويد شم، يك شم، دو شم و .... پنج شم، جمعه، كدو و آخرين مرتبه بايد با سر توپ را بزند و مي گويد كله. در هر كدام از مراحل 9 گانه ياد شده چنانچه تعادل توپ از دست خارج شود و به زمين بخورد، فرد اصطلاحا سوخته و از جريان بازي خارج مي شود تا نوبت به افراد ديگر برسد و اين چرخه ادامه پيدا مي كند.

روستاي خور: بافت تاريخي روستاي خور تحت تأثير شرايط اقليمي و جغرافيايي محيط شكل گرفته است . خانه‌هاي گلي با برخورداري از پوششهاي گنبدي ، حياط مركزي ، بادگير‌ها، اتاقهاي محاط بر حياط ، هشتي و دهليز ، ديوارهاي قطور ، حوض و باغچه‌هاي ميانسرا ( حياط ) كه به گونه‌اي هماهنگ و منسجم و مطابق با اقليم منطقه ساخته شده‌اند از ويژگيهاي اين بافت است . بناهاي تاريخي اين روستا متعلق به دوره صفويه است .

لولو:

اين بازي در حقيقت همان قايم باشك مشهور است. به اين ترتيب كه يك نفر با نام استاد يا اصطلاحا استا دو دست خود را در كنار هم قرار داده و انگشتان شصت و انگشت اشاره را به هم چسبانده تا حفره اي داخل دستانش ايجاد گردد و سپس ساير افراد كه در بازي حضور دارند و بسته به افراد بازي كن تا ده نفر را ممكن است شامل گردد با انگشت اشاره خود به داخل سوراخ دست استا اشاره مي كنند و با هم واژه «لولو» را تكرار مي كنند. در اين هنگام استا سر يكي از بازيكنان را مي گيرد و چشمانش را با دستانش مي بندد و ساير افراد در سريع ترين زمان ممكن به اطراف دويده و قايم مي شوند. در اين هنگام استا بنا به تشخيص خود آن فرد را رها كرده  تا بدنبال افراد بگردد، فرد مورد نظر به دنبال مكان مخفي شدن افراد مي گردد و بايد افراد را پيدا كند و چنانچه افراد را پيدا كند بايد دستش را به سر آن ها بزند و اصطلاحا آنان را كل كند و اگر نتواند يعني افراد سريع تر از مخفيگاه بيرون آمده و خود را به استا رسانده و دست خود را به سر استا بزنند، آن گاه برنده مي شوند و فرد مورد نظر بازنده است.

سيه جو :

اين بازي، ماهيتي فكري - فيزيكي دارد به اين ترتيب كه ابتدا فردي به عنوان استا ، افراد بازيكن را دور خودش جمع كرده و سپس شي، جسم يا مورد خاصي را در ذهن خود مجسم كرده و اصطلاحا در نظر مي گيرد و سپس به ترتيب افراد گروه هر كدام با يك سئوال بايد آن مورد را تشخيص بدهند. البته با هر يك سئوال افراد، استا راهنمايي مختصري نيز به افراد مي كند، مثلا دور يا نزديك بودن به مورد. در اين چرخش كه هر فرد در هر دور يك سئوال مي پرسد، چنانچه فردي مورد در نظر گرفته شده را تشخيص دهد، استا با گفتن « بزن و بگير چكار داري » شلاقي را به فرد مي دهد تا دنبال ساير افراد كرده و آن ها را از دور استا دور كند. البته افراد نيز از دور استا دور شده و مشغول سرگرم كردن فرد مورد نظر مي شوند. در اين جا دو موضوع مطرح است. نخست اينكه فرد شلاق به دست بايد تا زماني كه استا واژه « سيه جو » را نگفته به دور كردن افراد از استا و خودش بپردازد و به محض شنيدن واژه ياد شده خودش را در اولين فرصت به استا رسانده و شلاقش را تحويل استا داده او را كل نمايد و در اين صورت برنده است و دوم اينكه ساير افراد بايد مترصد باشند تا در هر فرصتي به فرد مورد نظر حمله ور شده و طوري او را بگيرند كه نتواند خود را به استا برساند. در اين صورت كه موفق شوند او را بگيرند بايد چشمانش را با دست گرفته و سه نفر به ترتيب خاك سر، خاك پا، خاك دست و شلاقش را براي استا مي آورند. البته به جز شلاق كه اصل شلاق را تحويل استا مي دهند مشتي خاك را با ذكر اين كه چه خاكي است (سر، پا يا دست) براي استا آورده و استا مي داند هر كدام را چه كسي آورده است و شلاق را قايم مي كند.
سپس فرد را پيش استا آورده و بايد ابتدائا به استا بگويد سلام. پس از جواب سلام از استا، استا از او مي پرسد: كجا رو تاختي ؟ كجا رو باختي؟ كجا رو كله انداختي؟ فرد بايد محدوده اي را كه رفته، مكاني كه گرفتار شده و جايي كه به زمين افتاده را بگويد. سپس استا از او مي پرسد خاك سر، خاك پا، خاك دست و شلاقت را چه كسي آورد؟ و بايد آن فرد درست جواب بدهد و هركدام از سئوالات را كه نتواند جواب درست بدهد تعدادي شلاق بايد به حساب خود منظور نمايد. سئوال آخري نيز اين است كه مكان شلاقش را حدس بزند.... سپس بازي مجددا پيگيري مي شود. 

كل بازي :

اين بازي شباهت هايي با بازي لولو دارد. به اين ترتيب كه ابتدا با توافق افراد حاضر در بازي دو تا چند مكان مشخص كه معمولا قطعه ديوار مي باشد به عنوان كت مشخص و تعيين مي گردد سپس با توجه به شرايطي يك فرد انتخاب گرديده و بايد بقيه افراد را كل كند ( به اين معني كه دستش را بر سر ان ها بزند) البته فقط در حالتي كه افراد دستشان از محل هاي مشخص يا همان كت جدا بشود. ضمن اينكه افراد نبايد هميشه در يك كت مانده و بايستي مدام در حال جابجا شدن بين كت ها باشند. بدين ترتيب چنانچه فرد مورد نظر بتواند همه افراد را كل كند برنده است و گرنه اصطلاحا مي سوزد.

روستاي ماخونيك:  روستاي ماخونيك در منطقه اي كوهستاني و در دامنه جنوبي كوهي بنام ماخونيك واقع شده است .اين روستا مركزيت منطقه اي را داراست كه متشكل از 12 روستا است كه ماخونيك بزرگترين آنهاست و اهالي 21 روستاي ديگر اصل و نسب خود را از ماخونيك مي دانند .اين روستا ها از نظر مذهب ،معيشت ،شيوه زندگي و اوضاع اجتماعي با يكديگر وجه اشتراك زيادي دارند .ويژگي جالب اين روستا قوام و دوام سنتها وآداب ورسوم مردم آن است كه با گذشت زمان دستخوش كمترين تغيير وتحول نشده است .

ساير ارتفاعات استان : ساير كوه‏هاى مهم استان عبارتند از: شاه كوه با ارتفاع 2732متر كه در غرب نهبندان است، كوه‏هاى گلرك با ارتفاع 2481 متر، زين‏آباد با ارتفاع 2419 متر، بازو با ارتفاع 2352 و بزو با ارتفاع 2335 متر كه در جنوب شرقى شهرستان بيرجند قرار دارند و كوه‏هاى باران با ارتفاع 2518 متر و آتشكده با ارتفاع 2159 متر، كه در شمال شوسف واقع شده‏اند.

آبشار گيوك، بيرجند : اين آبشار در انتهاى دره‏اى سرسبز قرار دارد و مجموعه‏ اى از چندين آبشار است و مرتفع‏ترين آن‏ها هشت متر ارتفاع دارد.

آبشار چهار ده، بيرجند : اين آبشارها در انتهاى دره‏اى به همين نام در ارتفاعات باقران در شمال بيرجند قرار دارند. در اولين و مرتفع‏ترين اين آبشارها آب از ارتفاع حدود هفت مترى به پايين سرازير مى ‏شود.

بند عمر شاه : بند تاريخي عمر شاه در فاصله دو كيلومتري جنوب غرب بيرجند و در داخل رشته كوه باغران بنا شده است . اين سد  از سازه هاي آبي متعلق به دوره  قاجار است ،  اين سد در دوره قاجار و زمان حكمراني حشمت الملك علم بنا شده است.

X